Hệ thống trường học ở Nhật Bản bao gồm trường tiểu học (kéo dài 6 năm), trường trung học cơ sở (3 năm), trường phổ thông trung học (3 năm) và đại học 4 năm. Giáo dục bắt buộc ở Nhật được thựuc hiện trong 9 năm giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, nhưng đến 97% học sinh tiếp tục học đến phổ thông trung học. Học sinh phải tham dự kỳ thi vào các trường phổ thông trung học và đại học. Gần đây một số trường trung học cơ sở và phổ thông trung học sáp nhập với nhau thành trường đào tạo bậc trung học trong 6 năm.
TRẺ EM HỌC GÌ
Trẻ em Nhật đi học lớp 1 vào tháng 4 sau ngày sinh nhật 6 tuổi. Một lớp học cấp tiểu học thông thường có từ 30 đến 40 học sinh. Những môn mà các em được học gồm tiếng Nhật, Toán học, khoa học xã hội, âm nhạc, thủ công, các môn thể dục và kinh tế gia đình (để học nấu các món ăn đơn giản và kỹ năng may vá). Ngày càng nhiều trường tiểu học bắt đầu giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường. Công nghệ Thông tin ngày càng được sử dụng nhiều để phát triển giáo dục, đa số các trường đã được kết nối với Internet.
Học sinh cũng được học các môn nghệ thuệt truyền thống Nhật Bản như Shodo (nghệ thuật thư pháp) và haiku. Shodo là cách viết bằng cách dùng cọ chấm vào mực dể viết chữ cái kanji (chữ viết được dùng ở một số nước Đông Á, và mang ý nghĩa riêng), chữ kana (là chữ viết phiên âm bắt nguồn từ chữ kanji theo phong cách nghệ thuật. Haiku là một thể loại thơ ngắn có 17 âm tiết, được gieo vần theo nguyên tắc 5-7-5. Thơ Haiku dùng lối diễn đạt đơn giản để chuyển tải đến người đọc những cung bậc tình cảm sâu sắc.
SINH HOẠT Ở NHÀ TRƯỜNG
Trong các trường tiểu học Nhật Bản, các nhóm được chia thành nhiều nhóm nhỏ để tham gia nhiều hoạt động khác nhau. Ví dụ, một phần của chương trình học là mỗi ngày các học sinh theo từng nhóm làm vệ sinh phòng học, hội trường và sân trường. Ở nhiều trường tiểu học, các học sinh ăn trưa chung với nhau ngay tại phòng, cùng thưởng thức các món ăn do nhà trường cung cấp hoặc do “Trung tâm phục vụ ăn trưa cho trường học” của địa phương chuẩn bị. Các nhóm nhỏ học sinh lần lượt thay phiên nhau bưng thức ăn cho các bạn cùng lớp. Bữa ăn trưa ở nhà trường gồm các món ăn hợp vệ sinh, giàu chất dinh dưỡng, vì vậy các học sinh rất mong chờ đến giờ nghỉ trưa.
Trong suốt năm học, có rất nhiều sự kiện được tổ chức như ngày thể thao, mà vào ngày này các học sinh có thể thi đấu với nhau các môn như kéo co, chạy tiếp sức; hay đi thăm những di tích lịch sử; những lễ hội văn hoá và nghệ thuật mà các em có thể nhảy múa và biểu diễn những môn nghệ thuật khác. Những học sinh học cuối cấp của bậc tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông cũng được tham gia những chuyến du lịch dài ngày đến những thành phố văn hoá quan trọng như Kyoto và Nara, đến những khu trượt tuyết hay các nơi khác. Hầu hết các trường trung học cơ sở và phổ thông trung học bắt buột học sinh mặc đồng phục. Nam sinh mặc quần dài và áo jacket với cổ cao, nữ sinh mặc áo ngắn và váy.
